Cách đây hơn 500 năm, trên mảnh đất xã Hải Phúc ngày nay còn là một vùng bãi biển mênh mông, hoang hóa. Năm Giáp Ngọ, niên hiệu Quang Hưng thứ 17 (năm 1594) Tiến sỹ Vũ Duy Hòa được vua Lê Thế Tông giao giữ chức "An Phủ sứ, trấn Sơn Nam". Trong thời gian trấn thủ nơi đây, An Phủ sứ Vũ Duy Hòa nhận thấy tiềm năng và điều kiện để phát triển kinh tế của vùng đất mới Hà Lạn. Cùng với sự tư vấn của Nhạc phụ Hương cống Trần Quốc Thể, kế hoạch quai đê, lấn biển xây dựng làng ấp được nhen nhóm hình thành.

Để thực hiện công cuộc khẩn hoang, năm Đinh Dậu 1597 Tổ Trần Quốc Thể cùng con rể, An Phủ sứ Vũ Duy Hòa đã cùng một số tùy tùng tới vùng đất ven biển thuộc cửa Lạn Môn. Khi ấy, mảnh đất này có tên gọi là Cẩm Hà Trang ở đây có bãi phù xa rộng nhưng chỉ có một số dân cư thưa thớt làm nghề chài lưới cư trú. Một thời gian sau, dưới sự chủ trì của Đức thủy tổ Hương cống Trần Quốc Thể. Con rể cả Hương cống Phạm Hương Lan, con rể thứ An Phủ sứ Tiến sỹ Vũ Duy Hòa và các Thủy tổ: Tiến sỹ Đỗ Minh Thông - Thủy tổ họ Đỗ; Thiêm sự Đoàn Công cai thủy- Thủy tổ họ Đoàn. Năm dòng họ (Trần - Vũ - Phạm - Đỗ - Đoàn) đã kết nghĩa, cùng đồng tâm hiệp lực chiêu mộ người dân các nơi về đây lấn biển, thành lập vùng đất mới.

Ban đầu dựng nhà cửa, khơi ngòi, lạch trồng lúa nước, đắp đường xá..tạo đường lối di chuyển. Trải qua thời gian, công cuộc cải tạo đã tạo nên một vùng đất màu mỡ phì nhiêu, nhân dân các nơi đến xin định cư ngày càng đông đúc, từ đây vùng đất mới có tên là Cẩm Hà cửu ấp gồm: Bắc Hải - Nam Hải - Đông Hải - Tây Hải - Phong Trang - Vũ Trang - Vân Trang - Nguyệt Trang & Trung Trang.

Đến đời Lê Thần Tông niên hiệu Vĩnh Tộ năm thứ nhất, làng Hà Lạn được thành lập gồm 8 thôn: Thượng Phúc; Phương Đông; Phượng Đoài; Trung Tự (nay thuộc xã Hải Phúc); Phúc Lộc (nay thuộc xã Hải Lộc); Phúc Tự (nay thuộc xã Hải Thanh); Phúc Thụy; Trung Lương (nay thuộc xã Hải Hà). Để đánh giá công lao của Đức Thủy tổ Hương Cống Trần Quốc Thể,  An Phủ sứ tiến sỹ Vũ Duy Hòa và các tổ khai sáng vùng đất Hà Lạn, nhân dân địa phương đã có bài diễn ca ghi nhận như sau:

Tổ Quốc Thể được hưu quan

Cùng Vũ, Phạm, Đỗ mở mang một vùng

Dựng làng Hà Lạn Kiên Trung

Ruộng đồng bát ngát, mênh mông mấy trùng

Nguồn: Địa chí Hải Hậu, xuất bản năm 2009, Ảnh: Trần Văn Đường - đời thứ 12